Kaart (cartografie) - Perugia (stad) (Provincia di Perugia)

Perugia is de hoofdstad van de regio Umbrië in centraal Italië, dicht bij de rivier de Tiber. De stad ligt ten zuidoosten van Florence en ten noorden van Rome, ongeveer tussen deze twee steden in, en is de hoofdstad van de provincie Perugia. Op 1 januari 2013 had de stad 162.986 inwoners.

Aan Perugia ontleende de bekende schilder Perugino (Pietro Vannucci), die hier woonde en werkte, zijn bijnaam. Een andere bekende schilder, Pinturicchio, leefde ook in Perugia.

Perugia wordt voor het eerst genoemd onder de naam Perusia als een van de twaalf steden van de statenbond van Etrurië, in het verslag van de oorlog van 310 v.Chr. of 309 v.Chr. tussen de Etrusken en de Romeinen. Net als de meeste andere Etruskische steden is Perugia gebouwd als een arendsnest boven op een steile heuvel. De stad speelde een belangrijke rol in de opstand van 295 v.Chr., en werd met Vulsinii en Arretium (Arezzo) overwonnen, waarop zij het jaar erop vrede sloot.

In 216 v.Chr. en 205 v.Chr. assisteerde Perugia Rome tijdens de oorlogen tegen Hannibal. Daarna werd zij niet meer genoemd tot 41-40 v.Chr., toen Lucius Antonius er zijn toevlucht zocht, en de stad door Octavianus overwonnen werd na een lange belegering. Enkele loden kogels, die destijds werden gebruikt met slingers, zijn in en rond de stad gevonden. (Corpus inscr. lat. xi. 1212). Volgens de overlevering brandde de stad af, met uitzondering van enkele tempels. Perugia moet vrijwel meteen zijn herbouwd, maar werd pas rond 251-253 n. Chr. een kolonie.

In 1186 werd Perugia door keizer en paus zelfstandigheid verleend. Daarna bereikte de stad zijn hoogste bloei, vooral in de veertiende eeuw. Een periode van bloedige oorlogen en burgerstrijd volgde, waarin allerlei krijgsheren, naburige machthebbers en adellijke families uit de stad zelf voor korte tijd de baas speelden. In 1308 werd de universiteit van Perugia opgericht. In 1540 werd de stad na de nodige provocaties veroverd door paus Paulus III, die er een machtige burcht liet bouwen, naar hem Rocca Paolina genoemd, om de Perugianen eronder te houden. Dat lukte, zo'n driehonderd jaar lang, tot in 1849 in het spoor van de Europese revolutie van 1848 de pauselijke regering werd verdreven. De gehate Rocco Paolina werd afgebroken. Onder de voormalige vesting is nog steeds een stelsel van overdekte middeleeuwse straten te vinden, waar door de Perugianen druk gebruik van wordt gemaakt. Op de plaats van de burcht vindt men nu een parkje met prachtig uitzicht en enkele monumentale overheidsgebouwen.

Bij diverse gelegenheden vonden pausen asiel binnen de muren van Perugia, en er werden bij verschillende conclaven pausen verkozen, waaronder paus Honorius II (1124) en paus Honorius IV (1285).

In 1797 werd Perugia door de Fransen bezet; in 1832, 1838 en 1854 leed de stad onder aardbevingen; in mei 1849 werd de stad door de Oostenrijkers ingelijfd en, na een verloren opstand in 1859, werd zij uiteindelijk in 1860, samen met de rest van Umbrië, verenigd met Piëmont.